Türkiye, özellikle buğday alanında; büyük kısmı, yapılacak mamul madde ihracatına yönelik olarak 10 milyon ton kadar ithalat yapıyor. Bu şekilde arzdaki sorunun çözüldüğünü belirten Taban Gıda CEO'su Hasan Hacıhaliloğlu, Türkiye'nin buğdayda artık net ithalatçı olduğunu söylüyor.
Bu sezon 18 milyon ton civarında bir buğday rekoltesi beklendiğini belirten Hasan Hacıhaliloğlu; 'Yine 8-9 milyon ton civarında buğday ithalatı söz konusu olacak. Son 5-6 yıla kadar ithalat, ihracata dayalı olarak yapılıyordu. Ancak birkaç yıldır buğdayda net ithalatçı konumuna geldik.
Üretiminizin yeterli olmaması dünya fiyatlarına bağımlı kalmamıza sebep oluyor. Şu an TMO sübvansiyonu bu yüksek fiyat artışını engelliyor; ancak bunun sürdürülebilir bir durum olduğunu düşünmüyorum. Dünya genelinde oluşabilecek arz açığı endişesi bile, son 1 yılda dünya buğday fiyatlarını 250 dolardan 450 dolar seviyesine çıkarttı' diyor.
NE YAPILABİLİR?Türkiye açısından arz-talep dengesini sağlamanın çok kolay olmayacağını anlatan Hasan Hacıhaliloğlu, bu konuda neler yapılabileceğini anlatıyor.
ARZ AÇIĞIÖzellikle buğday alanında; büyük kısmı, yapılacak mamul madde ihracatına yönelik olarak 10 milyon ton kadar ithalat yapılarak arzdaki sorun çözülüyor. Dünya genelinde bir arz sorunu yok. Yaklaşık 200 milyon ton buğday stoku devir olunuyor. Şu an için özel sektör ve TMO yaptığı ithalatlarla arz açığını kapatıyor. Bu sezon 18 milyon ton civarında bir buğday rekoltesi bekliyoruz. Yine 8-9 milyon ton civarında da buğday ithalatı söz konusu olacak. Geçtiğimiz yılsa rekoltemiz 15-16 milyon ton seviyesinde oluşmuştu.
TMO’NUN HAMLESİ
Son 5-6 yıla kadar ithalat, ihracata dayalı olarak yapılıyordu. Ancak birkaç yıldır buğdayda net ithalatçı konumuna geldik. Geçtiğimiz yıl yaptığımız ithalatın yaklaşık 3 milyon tonu ülkemizde tüketilen mamul madde ihtiyacı için ithal edilmiş durumda. Piyasayı TMO’nun fiyatları dengeliyor. TMO ekmeklik un üreticilerinin tüketiminin yaklaşık yüzde 60’ını 3 bin 500 TL gibi düşük bir fiyatla ekmeklik un satma taahhüdü karşılığı sağlıyor. Dünya fiyatları şu an 7 bin TL’nin üzerinde, serbest piyasa ise TMO’nun hamlesi ile 6 bin TL seviyesinde ilerliyor.
SÜRDÜRÜLEBİLİR DEĞİL
Üretiminizin yeterli olmaması dünya fiyatlarına bağımlı kalmamıza sebep oluyor. Şu an TMO sübvansiyonu bu yüksek fiyat artışını engelliyor; ancak bunun sürdürülebilir bir durum olduğunu düşünmüyorum. Dünya genelinde oluşabilecek arz açığı endişesi bile, son 1 yılda dünya buğday fiyatlarını 250 dolardan 450 dolar seviyesine çıkarttı.
NE YAPILABİLİR?Türkiye açısından arz-talep dengesini sağlamak artık çok kolay olmayacak. Önümüzdeki dönemde tarımda dijitalleşme adımları ve bu enstrümanların etkin kullanımıyla ihracatçı konuma tekrar ulaşabiliriz. Ekilmedik tarım arazisi bırakmamak gerekiyor. TMO’nun fiyatları tutmak için yaptığı görev zararı rakamlarını ekilebilir boş arazi kalmaması yönünde teşviklerle değerlendirmesinin daha değerli ve etkin olacağını düşünüyorum. Anlık çözümler için TMO şu an yaptığı uygulamaları hayata geçirmek zorunda kalıyor.
Kaynak: Capital