Biri emtia süper gücü, diğeri ise uluslararası enerji üretimi ve geçiş rotalarının önemli bir oyuncusu olan Rusya ile Ukrayna arasındaki kriz uluslararası piyasalar tarafından endişeyle izleniyor. Rusya’nın Ukrayna sınırına binlerce asker konuşlandırmasıyla iki ülke arasında tırmanan gerginlik emtia fiyatları için yukarı yönlü tehdit oluşturuyor. Rusya buğdaydan petrol ve doğalgaza, paladyumdan alüminyuma kadar birçok emtiada ‘süper güç’ konumunda. Aynı şekilde Ukrayna hem tahıl ve enerji hem de çelik gibi temel ürünlerde başlıca üretim üslerinden biri. Bu da buğday, endüstriyel metal, doğalgaz fiyatlarının yükseleceği ve zaten yükselişte olan küresel enflasyonu körükleyeceği anlamına geliyor. ANZ Research analistleri bu ülkelerin arasında iplerin daha da gerilmesinin birçok piyasada hissedileceğini söylüyor. SP Global uzmanlar, olası bir çatışmanın ve Rusya’ya yönelik yaptırımların emtia tedarikini aksatabileceği ve fiyatları yükselteceği uyarısı yapıyor. UBS, “Karadeniz bölgesinde son aylarda buğday fiyatlarını etkileyebilecek jeopolitik riskler artıyor” diyor. Emtia arzının bu krizden ne şekilde etkilenebileceği ve olası sonuçları için şunlar söylenebilir:
DÜNYANIN BUĞDAY VE MISIR DEPOSU✔ RUSYA, yıllık 85 milyon ton üretimiyle dünyanın buğday deposu olarak niteleniyor. 2020/21 sezonunda Rusya 38.5 milyon tonla buğday ihracatında dünya lideri oldu. Rusya aynı zamanda önemli bir arpa, çavdar, mısır ve pirinç üreticisi.
✔ UKRAYNA’NIN 2021/22 döneminde toplam tahıl üretiminin 80.5 milyon tonu bulacağı tahmin ediliyor. Ülkenin 2021/22 sezonunda dünyanın en büyük üçüncü mısır ihracatçısı ve dördüncü en büyük buğday ihracatçısı olması bekleniyor. S&P Global tahıl ve yağlı tohum bölüm başkanı Peter Meyer’e göre, Ukrayna’nın cari pazarlama yılında 24 milyon tonla küresel buğday ihracatının yüzde 12’sini gerçekleştirmesi bekleniyor. Ülkenin mısır ihracatının da 32.5 milyon tonla küresel ihracatın yüzde 16’sını oluşturacağı hesaplanıyor.
✔ MISIR ve buğday fiyatları, Rusya 2014’te Kırım’ı ilhak ettiği dönemde büyük bir sıçrama yapmıştı. UBS stratejisti Dominic Schnider, “Karadeniz bölgesinde son aylarda buğday fiyatlarını etkileyebilecek jeopolitik riskler artıyor” uyarısı yapıyor. Bölgenin tahıl akışında herhangi bir kesintinin gıda enfl asyonunu daha fazla artıracağı belirtiliyor.
✔ CHİCAGO’DA buğday vadelileri şu sıralar arz endişesiyle kile başına 7.9 dolarla son 9 yılın zirvesine yakın seyrediyor. Son 1 ayda yüzde 2,5 yükselen mısırın kile fiyatı da 6 doların üzerine yerleşmiş durumda.
Kaynak: Dünya (Evrem Küçük)