Faik Toy: Ekmek fiyatı artmasın diye buğdayın fiyatı düşük açıklanıyor

Ziraat Mühendisi ve Tarım yazarı Faik Toy, Ekmeğin Sesi'ne özel açıklamalarda bulundu.

Gündem 08.12.2021, 10:27 08.12.2021, 10:27
Faik Toy: Ekmek fiyatı artmasın diye buğdayın fiyatı düşük açıklanıyor

Sosyal medyadan yaptığı paylaşımlarla çiftçinin sesi olan Ziraat Mühendisi ve köşe yazarı Faik Toy, tarımda yaşanan sıkıntıları ve buna bağlı olarak ekmek üretiminde artan maliyetlere ilişkin sorularımızı yanıtladı.

Geçtiğimiz günlerde twitter hesabınızdan bir paylaşım yapmıştınız; “Seneye buğday 6 lira olacak. Ekmeği de 6 liraya yemeye hazır mısınız?” diye… Bunu biraz açabilir miyiz?

Öncelikle 1 kilogram buğdayın üretim maliyetinden başlayalım. Önümüzdeki yıl için üretilecek buğdayın 1 dekardaki üretim maliyeti 1.250 TL’ye çıkmış durumda, 1 dekarın ortalama buğday verimi Resmî kaynaklara göre 275 kilogramdır (son on yılın verim ortalaması 275 kg). 1.250TL: 275 kg = 4.55 TL. Çiftçi peşin parayla ektiğinde 1 kilogram buğdayı 4,55 TL’ye mal etmiş olacak, parasının enflasyon karşısındaki değer kaybını eklediğinizde maliyet 5 TL’ye çıkmış olacak, buğdayı 6 TL’ye satması gerekir ki, biraz para kazanabilsin. Çiftçinin buğdayı 6 TL’ye satması, un fiyatının 10-12 TL’ye çıkmasına sebep olur. Fırıncı unu 10-12 TL’ye alırsa ekmeğin fiyatı kaça çıkar, onun hesabını fırıncı bilir. Ayrıca, fırıncıya sormak lazım… Dolayısıyla, acilen buğdayın girdi maliyetlerine acil çözüm üretilmelidir. Aksi taktirde herkes ekmeği daha pahalı yemeye hazır olsun.

Ekmek ve unlu mamuller sektörüne yönelik yayın yapan bir dergiyiz. Tarımdaki her türlü gelişmeler fırın sektörünü de etkiliyor. Bu bağlamda, Devletin buğday üretiminin artırılması için ne gibi çalışmalar yapması gerekiyor?

Ülkemizin tarım alanlarının %75’inde kuru tarım yapılmaktadır. Kuru tarım alanlarında buğday verimi çok düşük olur. Bundan dolayı suya kavuşabilecek bir karış arazi susuz bırakılmamalı. Çok acil bir şekilde baraj, gölet, kanal ve kanaletler yapılmalı. Yapılmakta olanların yapımı da hızlandırılmalıdır. Sulu tarımda buğday verimi hemen hemen ikiye katlanmaktadır. Aynı zamanda buğday hektolitresi ve kalitesi de artmaktadır. İkinci en önemli konu, çiftçi çok iyi bir şekilde devlet desteği almalıdır. Son yıllarda iyice gelir kaybına uğrayan çiftçi artık buğdayın sağlıklı büyüyüp gelişmesi için yeterli bakım ve beslemesini yapamıyor. Eksik bakım ve besleme büyük verim kayıplarına sebep oluyor. Oysa çiftçi yeterli desteği alırsa buğday için yapması gereken tüm işlemleri yapar ve büyük verim artışları meydana gelir. Diğer bir konu, çiftçinin refah seviyesini arttırabilecek şekilde para kazanması gerekiyor. Bunu sağlamadığınızda veya ekmek fiyatı artmasın diye buğday fiyatını baskıladığınızda, çiftçi gelir elde edemiyor ve gittikçe buğday üretimden uzaklaşıyor; tarlayı ve köyü terkedip şehirde yaşamayı tercih ediyor.

Fırıncılar, tüm girdi maliyetlerinin yanında özellikle un fiyatlarındaki fahiş artışlardan dolayı ekmeğe zam beklentisi içindeler. Undaki zamların haklılık payı var mı?

Ben undaki fahiş fiyat artışına bir anlam veremiyorum. Sırf ekmek fiyatı artmasın diye, Türkiye Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO) tarafından çiftçinin buğdayına çok düşük fiyat açıklanıyor ve çiftçi zarara uğratılıyor. Yetmiyor, 3 bin 400 TL’ye ithal ettiği buğdayı, sanayiciye tonda 950 TL zararla 2 bin 450 TL’ye satıyor. Hasattan bu yana TMO’dan sabit fiyatla buğday alan sanayicinin un fiyatına yüksek zam yapmasına anlam veremiyorum. Üstelik çiftçinin buğdayına 2 bin 250 TL fiyat açıklandığında sanayici, çiftçinin zararını görmezden gelip “çok iyi fiyat” diye açıklama yapmıştı. O zaman çiftçinin buğdayına açıklanan fiyat çok iyi ise, devlet sananayiciye çiftçinin buğdayına verdiği fiyatın %10 fazlasıyla ithal buğday satıyor. Hem de tonda 950 TL zarar ederek. Sanayicinin de unda yüksek artış yapmaması lazım ki, biz de un fiyatlarına iyi fiyat diyebilelim. Bundan dolayı un fiyatındaki yüksek artışı haklı bulmuyorum.

Fırıncı, girdi maliyetlerindeki artışlardan kaynaklı, ekmek fiyatlarının serbest olmasını istiyor. Sizce bu mümkün müdür? Bu konuda fırıncıya haksızlık yapılmıyor mu?

Çiftçiye yapılan haksızlığın bir benzeri fırıcıya da yapılıyor. Yıllardır ekmeğin fiyatı artmasın diye çiftçinin buğday fiyatından kestiler; yani kazancından, yetmedi fırıncının kazancından kestiler ama ne çiftçinin buğday maliyetine müdahale ettiler, ne de fırıncının ekmek maliyetine… Ama sanayiciye un, makarna ve yem’e istediği zaman zam yapması serbest. Çünkü onlar “maliyet arttı kurtarmıyor” dedi mi, akan sular duruyor!

Girdisi serbest olan bir sektörün, fiyat tarifesine tabi tutulmasını nasıl değerlendiriyorsunuz?

Eğer gerçekten samimiyet varsa, rant yoksa girdiye de müdahale edilmelidir. Girdiye müdahale edilmiyorsa çıktıya da müdahale edilmemelidir. Evet, ekmek çok önemli bir konudur. Belki fiyatı serbest bırakılmaya cesaret edilemez ama o zaman da mutlak suretle girdi maliyetlerine müdahale etmekle olur. Bu müdahale, ithal edip sanayiciye zararla satmakla olmuyor, olmadığını da zaten yaşayarak görüyoruz. Kendi çiftçinin ürettiği buğdayın girdi maliyetlerine müdahale edeceksiniz, ya da fırıncıya maliyet desteklemesi vereceksiniz.

Geçmişten günümüze tarımda kendi kendine yeten bir ülkeden gıda krizini tartışan bir ülkeye nasıl dönüştük?

Aslında bir çok sebebini zaten yukardaki açıklamalarımda görebilirsiniz. Başka sebep nüfus artmaya devam ederken biz üretimi arttırmayı beceremedik. Çünkü tamamen ithalata dayalı bir tarım politikası izlendiği için yerli üretime gerekli önem verilmedi. Çiftçi kaderine terkedildi, topraktan küstü ve kopmaya başladı.

Toprak Mahsulleri Ofisi (TMO)’nin ambarlarında yeterince stok mevcut mu? Ülke nüfusuna oranla ne kadar stok yapılmalı?

TMO’nun stoklarında yerli buğday olduğunu sanmıyorum. Çünkü bu yıl açıkladığı düşük fiyattan dolayı 1 kilogram buğday almış olabileceğini düşünüyorum. İthal ettiği buğdayın da stoklarda fazla kaldığını düşünüyorum. TMO, yerli çiftçiden her yıl en az 5 milyon ton buğday almalıdır ve iyi fiyatla almalıdır. Kendi çiftçimizin ürününe yüksek fiyat verseniz bile paranız sizin ülkenizde kalmış oluyor, en azından yüksek fiyatlarla buğday ithal ettiğiniz ülkelere gitmiyor.

Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 02 Mayıs 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 31 80
2. Fenerbahçe 31 75
3. Samsunspor 32 54
4. Beşiktaş 31 52
5. Eyüpspor 32 50
6. Başakşehir 31 48
7. Trabzonspor 31 45
8. Göztepe 31 43
9. Konyaspor 32 43
10. Kasımpaşa 31 42
11. Gaziantep FK 31 42
12. Kayserispor 31 40
13. Antalyaspor 31 40
14. Rizespor 31 37
15. Sivasspor 32 34
16. Alanyaspor 31 34
17. Bodrum FK 32 34
18. Hatayspor 31 19
19. A.Demirspor 31 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 36 69
2. Karagümrük 36 63
3. Gençlerbirliği 36 62
4. Bandırmaspor 36 60
5. İstanbulspor 36 58
6. Erzurumspor 36 58
7. Iğdır FK 36 55
8. Boluspor 36 55
9. Amed Sportif 36 54
10. Ümraniye 36 53
11. Esenler Erokspor 36 52
12. Keçiörengücü 36 51
13. Ahlatçı Çorum FK 36 51
14. Sakaryaspor 36 48
15. Pendikspor 36 45
16. Manisa FK 36 44
17. Ankaragücü 36 42
18. Şanlıurfaspor 36 40
19. Adanaspor 36 30
20. Yeni Malatyaspor 36 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 34 82
2. Arsenal 34 67
3. Newcastle 34 62
4. M.City 34 61
5. Chelsea 34 60
6. Nottingham Forest 34 60
7. Aston Villa 34 57
8. Fulham 34 51
9. Brighton 34 51
10. Bournemouth 34 50
11. Brentford 34 49
12. Crystal Palace 34 45
13. Wolves 34 41
14. M. United 34 39
15. Everton 34 38
16. Tottenham 34 37
17. West Ham United 34 36
18. Ipswich Town 34 21
19. Leicester City 34 18
20. Southampton 34 11
Takımlar O P
1. Barcelona 33 76
2. Real Madrid 33 72
3. Atletico Madrid 33 66
4. Athletic Bilbao 33 60
5. Villarreal 33 55
6. Real Betis 33 54
7. Celta Vigo 33 46
8. Osasuna 33 44
9. Mallorca 33 44
10. Real Sociedad 33 42
11. Rayo Vallecano 33 41
12. Getafe 33 39
13. Espanyol 33 39
14. Valencia 33 39
15. Sevilla 33 37
16. Girona 33 35
17. Deportivo Alaves 33 34
18. Las Palmas 33 32
19. Leganes 33 30
20. Real Valladolid 33 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@