Uzmanlar buğday konusunda uyardı

Ekmeğin ve buğdayın sürdürülebilirliği İstanbul'da düzenlenen Yerel Tohumlar Farkındalık Semineri'nde mercek altına alındı

Gündem 27.09.2023, 11:55
Uzmanlar buğday konusunda uyardı

Ekmeğin ve buğdayın sürdürülebilirliği İstanbul'da düzenlenen Yerel Tohumlar Farkındalık Semineri'nde masaya yatırıldı. Seminerde bir konuşma yapan Prof. Dr. Alptekin Karagöz, "1930'dan bu yana buğday genetik çeşitliliğinin yüzde 92'sini kaybetmişiz. Yerel çeşitlerde kriz her an var. Genetik çeşitlilik sürekli düşüyor ama biz bir şekilde bunların bir kısmını gen bankalarımıza aldık. İklim bu kadar belirgin şekilde değişmeden önce de biz bunları bırakmaya başlamıştık. İnsanlar köyden kente göçtü. Bunları ekecek kimse yok" dedi.

İstanbul Halk Ekmek koordinasyonu ile Büyükada'da 'Yerel Tohumlar Farkındalık Semineri' düzenlendi. İstanbul ve Türkiye'de ekmeğin ve buğdayın sürdürülebilirliği adına planlanan konuların masaya yatırıldığı seminere, ata tohumları ve yerel buğday çeşitliliği konularında uzman akademisyenler, tarım il ve ilçe müdürlükleri temsilcileri, sosyal medya fikir liderleri, İBB ve ilgili iştiraklerin yetkilileri katıldı.

Birçok farklı konunun konuşulduğu toplantıda Türkiye'nin buğday biyoçeşitliliği ve sürdürülebilirliği hakkında açıklamalarda bulunan Aksaray Üniversitesi Park ve Bahçe Bitkileri Bölümü Öğretim Üyesi Prof. Dr. Alptekin Karagöz, yerel çeşitlerde krizin her an olduğunu ve bu durumun iklim krizinden çok daha önce başladığını ifade etti.

"GENETİK ÇEŞİTLİLİĞİNİN YÜZDE 92'SİNİ KAYBETMİŞİZ"

Prof. Dr. Alptekin Karagöz, "Buğday Karacadağ'dan çıkıp dünyaya yayılan bir ürün olduğu için bunun da en büyük çeşitliliği bizdedir. Toplum geliştikçe yerel çeşitlerin kullanımı azalıyor, üretimi azalıyor. Yerel çeşitlerin birçok sıkıntıları da olabiliyor. Kendi çevrelerine uyum sağladıkları için o çevrenin dışına çıktıklarında çok fazla birşey yapamıyor. Onun için çeşitlilikte yıllar içerisinde azalma meydana geldi.

Çeşitliliğin büyük ölçüde, yüzde 92'sini kaybettik. 1930'dan bu yana buğday genetik çeşitliliğinin yüzde 92'sini kaybetmişiz. Biz genetik çeşitlilikle birlikte geleneksel bilgiyi de kaybediyoruz işin acı tarafı o. Toroslar'da göçebe hayatını yaşayan insanlar eskiden bütün hayatını tamamen bu bitkilere bağlamıştı. Kendisini, hayvanlarını bile bu bitkilerle tedavi ediyorlardı. O göçebe hayat bittikten sonra geleneksel bilgi de kayboluyor" diye konuştu.

"SİYEZ VE GERNİK BUĞDAYINDA BİR SIKINTI YOK"

Prof. Dr. Karagöz, "Şu anda siyez ve gernik buğdayında bir sıkıntı olmadığı görülüyor. Siyezin ekiliş alanına bakarsak önce çok yüksekti sonra 4 bin hektara kadar düştü. 4 bin hektar çok küçük bir miktar tüm buğday alanları için. O tekrar yükselmeye başladı.

Bir ürün para ediyorsa ya da değerlendirilebiliyorsa o kendisini devam ettirir; ama siz bundan birşey elde etmiyorsanız, ekonomik değeri yoksa, insanlara da bunun devam ettirilmesi şeklinde bir telkinde bulunamazsınız. Siyezin gluten meselesinden dolayı daha büyük pazarı var.

İnsanlar bunu yedikleri zaman glutenden uzaklaştıklarını zannediyorlar. Öyle bir bilgi empoze edildi ama o da yanlış. Bunların hepsinde gluten var. Empoze edilme olayından dolayı siyez kendisini bir parça daha iyi kurtardı. Hepsinde gluten var, çavdar da var. Gluteni daha az. Onun için siyezin ekmeği olmaz. Siyez ekmek kalitesi bakımından sıfır ama insanlar birşey zannediyor. Çünkü öyle empoze edildi vatandaşa." ifadelerini kullandı.

"KRİZ HER AN VAR"

Prof. Dr. Karagöz, "Yerel çeşitlerde kriz her an var. Genetik çeşitlilik sürekli düşüyor ama biz bir şekilde bunların bir kısmını gen bankalarımıza aldık. İzmir'de de var, Ankara'da da var. Bunları bir ölçüde gen bankasına aldık; ama düşüş devam ediyor çünkü dünya değişiyor, beslenme alışkanlıkları değişiyor, iklim değişiyor.

Yerel çeşitler diğerleri kadar verimli değil. İklim bu kadar belirgin şekilde değişmeden önce de biz bunları bırakmaya başlamıştık. İnsanlar köyden kente göçtü. Bunları ekecek kimse yok. Ekmek zehir değildir, insanları besleyen üç besinden biridir buğday. Bazı insanlar için zehirdi; çölyak hastaları için zehirdir" ifadelerini kullandı.

"HEDEFİMİZ ANADOLUDA BUĞDAY ALANLARINI ÇOĞALTMAK"

İstanbul Halk Ekmek Yönetim Kurulu Başkanı Özgen Nama da, "Çiftçiyi ve üretimi destekliyoruz. Üretim olmazsa, eğer çiftçiyi desteklemezseniz, doğrudan ürünleri satın almazsanız bir sonraki rekoltede veriminiz düşer.

Üretimi artırmanın yolu doğrudan desteklemektir. Hedefimiz Anadolu'da buğday ekim alanlarını daha da çoğaltmak ve ekilemeyen alanları tekrardan ektirebilmek ve çiftçiye bu güvenceyi vermek. Eğer buğdayda biz tekrar üretime dönebilirsek bu ülkede dışa bağımlı olmaktan kurtuluruz" diye konuştu.

"YEREL TOHUMLAR ÜRETEN ÜRETİCİLERİ DESTEKLEMEK İSTİYORUZ"

İstanbul Halk Ekmek Genel Müdürü Okan Gedik de, "İstanbul Halk Ekmek olarak senelik yaklaşık 150 bin ton civarında buğday karşılığı un kullanıyoruz. Bununla ilgili gerek gördüğümüz zaman piyasaya doğrudan satın alma için çıkıyoruz. Özellikle 2022 senesinde Rusya ve Ukrayna Savaşı'ndaki arz sıkıntısı ve riskleri sebebiyle İstanbul'da yerleşik ve üretim yapan çiftçilerimizden yaklaşık 7 bin 200 ton civarında doğrudan satın alma yaptık.

Çiftçilerimiz bize ürettikleri buğdayları getirdiler, biz de yerel toplama noktaları itibarıyla bunları aldık. Karşılığında da Toprak Mahsulleri Ofisinin uyguladığı fiyat politikasına benzer bir politikayla ve kısa vadelerde ödemeler yaparak çiftçimizi, özellikle küçük üreticilerimizi destekledik.

Özellikle küçük ve yerel üreticileri, yerel tohumlar üreten üreticileri desteklemek istiyoruz. Bu konudaki çabalarımız bu seminerlerle beraber artarak devam edecek" dedi.

Kaynak: Tuna Gazete

Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 02 Mayıs 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 31 80
2. Fenerbahçe 31 75
3. Samsunspor 32 54
4. Beşiktaş 31 52
5. Eyüpspor 32 50
6. Başakşehir 31 48
7. Trabzonspor 31 45
8. Göztepe 31 43
9. Konyaspor 32 43
10. Kasımpaşa 31 42
11. Gaziantep FK 31 42
12. Kayserispor 31 40
13. Antalyaspor 31 40
14. Rizespor 31 37
15. Sivasspor 32 34
16. Alanyaspor 31 34
17. Bodrum FK 32 34
18. Hatayspor 31 19
19. A.Demirspor 31 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 36 69
2. Karagümrük 36 63
3. Gençlerbirliği 36 62
4. Bandırmaspor 36 60
5. İstanbulspor 36 58
6. Erzurumspor 36 58
7. Iğdır FK 36 55
8. Boluspor 36 55
9. Amed Sportif 36 54
10. Ümraniye 36 53
11. Esenler Erokspor 36 52
12. Keçiörengücü 36 51
13. Ahlatçı Çorum FK 36 51
14. Sakaryaspor 36 48
15. Pendikspor 36 45
16. Manisa FK 36 44
17. Ankaragücü 36 42
18. Şanlıurfaspor 36 40
19. Adanaspor 36 30
20. Yeni Malatyaspor 36 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 34 82
2. Arsenal 34 67
3. Newcastle 34 62
4. M.City 34 61
5. Chelsea 34 60
6. Nottingham Forest 34 60
7. Aston Villa 34 57
8. Fulham 34 51
9. Brighton 34 51
10. Bournemouth 34 50
11. Brentford 34 49
12. Crystal Palace 34 45
13. Wolves 34 41
14. M. United 34 39
15. Everton 34 38
16. Tottenham 34 37
17. West Ham United 34 36
18. Ipswich Town 34 21
19. Leicester City 34 18
20. Southampton 34 11
Takımlar O P
1. Barcelona 33 76
2. Real Madrid 33 72
3. Atletico Madrid 33 66
4. Athletic Bilbao 33 60
5. Villarreal 33 55
6. Real Betis 33 54
7. Celta Vigo 33 46
8. Osasuna 33 44
9. Mallorca 33 44
10. Real Sociedad 33 42
11. Rayo Vallecano 33 41
12. Getafe 33 39
13. Espanyol 33 39
14. Valencia 33 39
15. Sevilla 33 37
16. Girona 33 35
17. Deportivo Alaves 33 34
18. Las Palmas 33 32
19. Leganes 33 30
20. Real Valladolid 33 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@