Ali Ekber Yıldırım uyardı: Zirai don, kuraklık ve su krizi tarımı felç etti

2025 yılının ilk üç ayında Türkiye tarımı ciddi bir krizle karşı karşıya kaldı. Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım’ın kaleme aldığı köşe yazısında, zirai don, kuraklık ve su sıkıntısının üretimi doğrudan tehdit ettiği, tehlikenin her geçen yıl daha da arttığı vurgulandı. Yıldırım, girdi maliyetlerinin ötesinde çiftçilerin artık en büyük sorunu olarak iklime bağlı ani hava olaylarını gördüklerini aktardı.

Ekonomi 04.04.2025, 22:09
Ali Ekber Yıldırım uyardı: Zirai don, kuraklık ve su krizi tarımı felç etti

Geçmişte 5-10 yılda bir yaşanan kuraklık, artık her yıl ülkenin farklı bölgelerinde etkisini gösteriyor. Zirai don, dolu, aşırı yağış, aşırı sıcak ve yağış rejimindeki değişiklikler, üretim üzerindeki en büyük tehdit haline geldi. Çiftçiler, eskiden gübre ve mazot fiyatlarını konuşurken, şimdi don ve kuraklıktan yanan tarlalarını konuşuyor.

Çukurova’da Şubat Ayında Don Felaketi

Çukurova gibi ılıman bölgelerde bile don yaşanması artık şaşırtıcı değil. Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre Ocak 2025’te Adana, Mersin ve Hatay son 65 yılın en düşük yağışını aldı. 21-25 Şubat tarihlerinde bu bölgelerde yaşanan zirai don; narenciye, kayısı, şeftali, ejder meyvesi, soğan, patates, marul ve karpuz gibi birçok üründe ciddi zararlara yol açtı. Donun etkisiyle buğday tarlalarında da gelişim durdu, sulama çabaları yetersiz kaldı.

Adana Ceyhan’da çiftçilik yapan Gökhan Akgül, “Kasım’da ektiğim 120 dönüm buğday tarlam için her türlü masrafı yaptım. Don sonrası buğdaylar sarardı, gelişmedi. Tarlayı sürdüm ama yerine yeni ürün de ekemiyorum, çünkü DSİ su vermedi,” diyerek durumun ciddiyetini ortaya koydu.

Zararın En Büyük Olduğu İller: Adana, Mersin, Hatay ve Manisa

Zirai donun en büyük zararı Adana, Mersin, Hatay ve Manisa’da yaşandı. Ziraat odaları ve mühendisler, bölgede eksi 6 ila 8 dereceye kadar düşen sıcaklıklar nedeniyle patates, marul, karpuz, narenciye, nektarin ve sert çekirdekli meyvelerde üretimin yüzde 50 ile 100 arasında zarar gördüğünü açıkladı. Özellikle narenciyede sadece bu yıl değil, gelecek yılların da verimi tehlikeye girdi.

Manisa’da Sultaniye Üzüm Bağları Büyük Darbe Aldı

Mart ayının başında sıcak geçen günlerin ardından Ege’de hava bir anda eksi derecelere düştü. Manisa’da 21-23 Mart geceleri yaşanan don, üzüm bağlarında ve erkenci meyve çeşitlerinde büyük zarara neden oldu. Salihli’deki üreticiler, her yıl bir felaketle karşı karşıya olduklarını belirterek bazı bağları söküp farklı ürünlere geçtiklerini ifade etti.

Salihli Ziraat Odası Başkanı Cem Yalvaç, “3 gecede tüm emeklerimiz gitti. Üzüm bağlarında yüzde 40-60, erkenci meyvelerde yüzde 100’e varan kayıplar var,” derken, Halil Ayas isimli üretici ise bağlarını sökerek patates üretimine yöneldiğini, ama o üründe de iklim krizinden kaçış olmadığını söyledi.

TARSİM: Önemli Hasar Ödemesi Yapılacak

TARSİM Genel Müdürü Bekir Engürülü, Manisa’daki bağlarda ciddi hasar tespit edildiğini ve bu yıl üreticiye yüksek oranlı hasar ödemesi yapılacağını duyurdu.

Kuraklık ve Su Sorunu Kuru Tarımı Zorluyor

Kuraklıkla birlikte su sıkıntısı da tarımı vurdu. Aydın ve Denizli’nin de içinde bulunduğu Büyük Menderes Havzası’nda su seviyeleri kritik düzeye indi. Aydın Valiliği, tarım alanlarının yalnızca yüzde 50’sine su verileceğini, diğer yarısında kuru tarım yapılmasını zorunlu kıldı. Bu uygulama, Tarım ve Orman Bakanlığı’nın “planlı üretim” modeliyle çelişti ve uygulamanın etkinliğini azalttı.

Yıldırım: Açlık ve Kıtlık Gerçek Olabilir

Tarım Yazarı Ali Ekber Yıldırım, yıllardır yaptığı uyarılara rağmen gerekli önlemlerin alınmadığını vurguladı. “Yumurta kapıya dayandı” diyerek tehlikenin artık ertelenemez boyuta ulaştığını belirten Yıldırım, şu önerilerde bulundu:

  • Yeni iklim şartlarına uygun tohum ve fidan çeşitlerinin geliştirilmesi,

  • Su tasarrufu ve verimliliği sağlayan teknolojilerin yaygınlaştırılması,

  • Havza bazlı ürün planlamasının yeniden ele alınması,

  • Tarımsal üretimde bilimsel ve sürdürülebilir yaklaşımların benimsenmesi.

Yıldırım, “Bu sadece üreticinin değil, toplumun her kesiminin sorunu. Eğer önlem alınmazsa korkulan açlık ve kıtlık, birer gerçek haline gelir,” diyerek uyarısını yineledi.

Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 24 Nisan 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 30 77
2. Fenerbahçe 30 72
3. Samsunspor 31 51
4. Eyüpspor 31 50
5. Beşiktaş 30 49
6. Başakşehir 30 48
7. Trabzonspor 30 42
8. Gaziantep FK 30 42
9. Kasımpaşa 31 42
10. Göztepe 30 40
11. Konyaspor 31 40
12. Antalyaspor 30 40
13. Kayserispor 30 37
14. Rizespor 30 37
15. Bodrum FK 31 34
16. Alanyaspor 30 34
17. Sivasspor 31 31
18. Hatayspor 30 19
19. A.Demirspor 30 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 35 69
2. Karagümrük 35 60
3. Gençlerbirliği 35 59
4. Erzurumspor 35 58
5. Bandırmaspor 35 57
6. İstanbulspor 35 55
7. Amed Sportif 35 54
8. Iğdır FK 35 52
9. Esenler Erokspor 35 52
10. Boluspor 35 52
11. Keçiörengücü 35 51
12. Ahlatçı Çorum FK 35 51
13. Ümraniye 35 50
14. Pendikspor 35 45
15. Sakaryaspor 35 45
16. Manisa FK 35 41
17. Şanlıurfaspor 35 40
18. Ankaragücü 35 39
19. Adanaspor 35 30
20. Yeni Malatyaspor 35 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 33 79
2. Arsenal 34 67
3. M.City 34 61
4. Nottingham Forest 33 60
5. Newcastle 33 59
6. Chelsea 33 57
7. Aston Villa 34 57
8. Bournemouth 33 49
9. Fulham 33 48
10. Brighton 33 48
11. Brentford 33 46
12. Crystal Palace 34 45
13. Everton 33 38
14. M. United 33 38
15. Wolves 33 38
16. Tottenham 33 37
17. West Ham United 33 36
18. Ipswich Town 33 21
19. Leicester City 33 18
20. Southampton 33 11
Takımlar O P
1. Barcelona 33 76
2. Real Madrid 33 72
3. Atletico Madrid 32 63
4. Athletic Bilbao 33 60
5. Villarreal 32 52
6. Real Betis 32 51
7. Celta Vigo 33 46
8. Mallorca 33 44
9. Real Sociedad 33 42
10. Rayo Vallecano 32 41
11. Osasuna 32 41
12. Getafe 33 39
13. Espanyol 32 39
14. Valencia 33 39
15. Sevilla 32 37
16. Deportivo Alaves 33 34
17. Girona 32 34
18. Las Palmas 33 32
19. Leganes 32 29
20. Real Valladolid 32 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@