Son Dakika

Naki Bakır Uyardı: “Tarımda sosyal patlama kaçınılmaz hale geldi”

Dünya Gazetesi yazarı Naki Bakır, Türkiye tarım sektörüne ilişkin dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin tarımda yıllardır süren ihmalkâr yaklaşımı nedeniyle bugün sosyal patlama eşiğine geldiğini belirten Bakır, hem üretim hem de dış ticaret açısından alarm veren rakamları kamuoyuyla paylaştı.

Ekonomi 21.04.2025, 08:37
Naki Bakır Uyardı: “Tarımda sosyal patlama kaçınılmaz hale geldi”

Naki Bakır, Türkiye’de tarım arazilerinin yıllar içinde konut, sanayi ve turizm yatırımları ile hızla elden çıktığını, bu durumun çiftçiyi üretimden uzaklaştırdığını vurguladı. TÜİK verilerine atıf yapan Bakır, 1990-2024 döneminde Türkiye nüfusu yüzde 51,7 artarken, toplam ekilen tarım alanının yüzde 5,3 azalarak 21 milyon 347 bin hektara düştüğünü kaydetti. Aynı dönemde kişi başına düşen ekilebilir alanın 4 dekardan 2,5 dekara gerilediğini ifade etti.

"Buğday üretimi yerinde saydı, kişi başına düşüş yüzde 31"

Türkiye’nin buğday üretiminin 1990 yılında 20 milyon ton olduğunu hatırlatan Bakır, 2024 yılında da 20,8 milyon tonla aynı seviyelerde kalındığını belirtti. Ancak artan nüfus nedeniyle kişi başına buğday üretiminin yüzde 31,4 azalarak 354 kilodan 242 kiloya düştüğünü vurguladı. Arpa, nohut, mercimek, tütün gibi ürünlerde de benzer düşüşlerin yaşandığını belirten Bakır, ayçiçeği, mısır ve pamukta ise sınırlı artışların dikkat çektiğini söyledi.

"Tarımda net ithalatçı olduk"

Tarım dış ticaret verilerini de değerlendiren Bakır, Türkiye’nin artık net ithalatçı bir ülke konumuna geldiğini ifade etti. 2023 yılında 9,6 milyar dolarlık tarım ihracatına karşılık 13,8 milyar dolarlık ithalat yapıldığını söyleyen Bakır, 2024’te ise dış ticaret açığının 1,5 milyar dolara gerilediğini, ancak 2025’in yalnızca ilk iki ayında açığın şimdiden 741 milyon doları aştığını bildirdi.

İşlenmiş gıda ürünlerinde Türkiye’nin ihracat fazlası verdiğini belirten Bakır, “Ancak bu ürünlerin hammaddesi genellikle ithal. Dolayısıyla elde edilen katma değer çok sınırlı kalıyor” dedi.

"Yatırım teşviklerinden en az payı tarım aldı"

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerini analiz eden Naki Bakır, 2012-2025 döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgeleri içinde tarımın payının yalnızca yüzde 1,3 olduğunu belirtti. Toplam istihdam projeksiyonlarında da tarımın payının yüzde 2’nin altında kaldığını vurgulayan Bakır, “Bu tablo tarımın yatırımda da göz ardı edildiğini gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.

Tarımın yapısal sorunlarını sıraladı

Bakır, tarım sektöründe öne çıkan temel yapısal sorunları ise şöyle sıraladı:

  • Sulama altyapısının yetersizliği

  • Yanlış arazi kullanımı ve erozyon

  • Girdi maliyetlerinin yüksekliği

  • Finansmana erişim güçlüğü

  • Üretim planlamasındaki eksiklik

  • Çiftçilerin örgütsüzlüğü ve pazarlama sorunları

  • Eğitim eksikliği ve teknolojik yetersizlik

  • Miras yoluyla bölünen küçük araziler

  • Uzmanlaşma eksikliği

Tarımın ciddi bir yeniden yapılanmaya ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Bakır, “Eğer acil ve köklü adımlar atılmazsa, bu gidişat hem üreticiyi hem de tüketiciyi daha da mağdur edecek” ifadelerini kullandı.

#naki bakır #tarım
Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 02 Mayıs 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 31 80
2. Fenerbahçe 31 75
3. Samsunspor 32 54
4. Beşiktaş 31 52
5. Eyüpspor 32 50
6. Başakşehir 31 48
7. Trabzonspor 31 45
8. Göztepe 31 43
9. Konyaspor 32 43
10. Kasımpaşa 31 42
11. Gaziantep FK 31 42
12. Kayserispor 31 40
13. Antalyaspor 31 40
14. Rizespor 31 37
15. Sivasspor 32 34
16. Alanyaspor 31 34
17. Bodrum FK 32 34
18. Hatayspor 31 19
19. A.Demirspor 31 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 36 69
2. Karagümrük 36 63
3. Gençlerbirliği 36 62
4. Bandırmaspor 36 60
5. İstanbulspor 36 58
6. Erzurumspor 36 58
7. Iğdır FK 36 55
8. Boluspor 36 55
9. Amed Sportif 36 54
10. Ümraniye 36 53
11. Esenler Erokspor 36 52
12. Keçiörengücü 36 51
13. Ahlatçı Çorum FK 36 51
14. Sakaryaspor 36 48
15. Pendikspor 36 45
16. Manisa FK 36 44
17. Ankaragücü 36 42
18. Şanlıurfaspor 36 40
19. Adanaspor 36 30
20. Yeni Malatyaspor 36 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 34 82
2. Arsenal 34 67
3. Newcastle 34 62
4. M.City 34 61
5. Chelsea 34 60
6. Nottingham Forest 34 60
7. Aston Villa 34 57
8. Fulham 34 51
9. Brighton 34 51
10. Bournemouth 34 50
11. Brentford 34 49
12. Crystal Palace 34 45
13. Wolves 34 41
14. M. United 34 39
15. Everton 34 38
16. Tottenham 34 37
17. West Ham United 34 36
18. Ipswich Town 34 21
19. Leicester City 34 18
20. Southampton 34 11
Takımlar O P
1. Barcelona 33 76
2. Real Madrid 33 72
3. Atletico Madrid 33 66
4. Athletic Bilbao 33 60
5. Villarreal 33 55
6. Real Betis 33 54
7. Celta Vigo 33 46
8. Osasuna 33 44
9. Mallorca 33 44
10. Real Sociedad 33 42
11. Rayo Vallecano 33 41
12. Getafe 33 39
13. Espanyol 33 39
14. Valencia 33 39
15. Sevilla 33 37
16. Girona 33 35
17. Deportivo Alaves 33 34
18. Las Palmas 33 32
19. Leganes 33 30
20. Real Valladolid 33 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@