Son Dakika

Naki Bakır Uyardı: “Tarımda sosyal patlama kaçınılmaz hale geldi”

Dünya Gazetesi yazarı Naki Bakır, Türkiye tarım sektörüne ilişkin dikkat çeken değerlendirmelerde bulundu. Türkiye’nin tarımda yıllardır süren ihmalkâr yaklaşımı nedeniyle bugün sosyal patlama eşiğine geldiğini belirten Bakır, hem üretim hem de dış ticaret açısından alarm veren rakamları kamuoyuyla paylaştı.

Ekonomi 21.04.2025, 08:37
Naki Bakır Uyardı: “Tarımda sosyal patlama kaçınılmaz hale geldi”

Naki Bakır, Türkiye’de tarım arazilerinin yıllar içinde konut, sanayi ve turizm yatırımları ile hızla elden çıktığını, bu durumun çiftçiyi üretimden uzaklaştırdığını vurguladı. TÜİK verilerine atıf yapan Bakır, 1990-2024 döneminde Türkiye nüfusu yüzde 51,7 artarken, toplam ekilen tarım alanının yüzde 5,3 azalarak 21 milyon 347 bin hektara düştüğünü kaydetti. Aynı dönemde kişi başına düşen ekilebilir alanın 4 dekardan 2,5 dekara gerilediğini ifade etti.

"Buğday üretimi yerinde saydı, kişi başına düşüş yüzde 31"

Türkiye’nin buğday üretiminin 1990 yılında 20 milyon ton olduğunu hatırlatan Bakır, 2024 yılında da 20,8 milyon tonla aynı seviyelerde kalındığını belirtti. Ancak artan nüfus nedeniyle kişi başına buğday üretiminin yüzde 31,4 azalarak 354 kilodan 242 kiloya düştüğünü vurguladı. Arpa, nohut, mercimek, tütün gibi ürünlerde de benzer düşüşlerin yaşandığını belirten Bakır, ayçiçeği, mısır ve pamukta ise sınırlı artışların dikkat çektiğini söyledi.

"Tarımda net ithalatçı olduk"

Tarım dış ticaret verilerini de değerlendiren Bakır, Türkiye’nin artık net ithalatçı bir ülke konumuna geldiğini ifade etti. 2023 yılında 9,6 milyar dolarlık tarım ihracatına karşılık 13,8 milyar dolarlık ithalat yapıldığını söyleyen Bakır, 2024’te ise dış ticaret açığının 1,5 milyar dolara gerilediğini, ancak 2025’in yalnızca ilk iki ayında açığın şimdiden 741 milyon doları aştığını bildirdi.

İşlenmiş gıda ürünlerinde Türkiye’nin ihracat fazlası verdiğini belirten Bakır, “Ancak bu ürünlerin hammaddesi genellikle ithal. Dolayısıyla elde edilen katma değer çok sınırlı kalıyor” dedi.

"Yatırım teşviklerinden en az payı tarım aldı"

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı verilerini analiz eden Naki Bakır, 2012-2025 döneminde düzenlenen yatırım teşvik belgeleri içinde tarımın payının yalnızca yüzde 1,3 olduğunu belirtti. Toplam istihdam projeksiyonlarında da tarımın payının yüzde 2’nin altında kaldığını vurgulayan Bakır, “Bu tablo tarımın yatırımda da göz ardı edildiğini gösteriyor” değerlendirmesinde bulundu.

Tarımın yapısal sorunlarını sıraladı

Bakır, tarım sektöründe öne çıkan temel yapısal sorunları ise şöyle sıraladı:

  • Sulama altyapısının yetersizliği

  • Yanlış arazi kullanımı ve erozyon

  • Girdi maliyetlerinin yüksekliği

  • Finansmana erişim güçlüğü

  • Üretim planlamasındaki eksiklik

  • Çiftçilerin örgütsüzlüğü ve pazarlama sorunları

  • Eğitim eksikliği ve teknolojik yetersizlik

  • Miras yoluyla bölünen küçük araziler

  • Uzmanlaşma eksikliği

Tarımın ciddi bir yeniden yapılanmaya ihtiyaç duyduğunu vurgulayan Bakır, “Eğer acil ve köklü adımlar atılmazsa, bu gidişat hem üreticiyi hem de tüketiciyi daha da mağdur edecek” ifadelerini kullandı.

#naki bakır #tarım
Yorumlar (0)
5
kısa süreli hafif yoğunluklu yağmur
Namaz Vakti 15 Mayıs 2025
İmsak 06:49
Güneş 08:21
Öğle 13:10
İkindi 15:29
Akşam 17:49
Yatsı 19:16
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 33 86
2. Fenerbahçe 33 78
3. Beşiktaş 33 58
4. Samsunspor 33 57
5. Başakşehir 33 51
6. Eyüpspor 34 50
7. Göztepe 33 47
8. Trabzonspor 33 46
9. Kasımpaşa 33 46
10. Konyaspor 34 46
11. Kayserispor 33 44
12. Antalyaspor 33 43
13. Gaziantep FK 33 42
14. Rizespor 33 40
15. Alanyaspor 33 38
16. Sivasspor 34 35
17. Bodrum FK 33 35
18. Hatayspor 33 20
19. A.Demirspor 33 -2
Takımlar O P
1. Kocaelispor 38 72
2. Gençlerbirliği 38 68
3. Karagümrük 38 66
4. İstanbulspor 38 64
5. Bandırmaspor 38 64
6. Erzurumspor 38 64
7. Boluspor 38 61
8. Iğdır FK 38 58
9. Amed Sportif 38 57
10. Ahlatçı Çorum FK 38 54
11. Ümraniye 38 53
12. Esenler Erokspor 38 52
13. Sakaryaspor 38 51
14. Keçiörengücü 38 51
15. Manisa FK 38 48
16. Pendikspor 38 48
17. Ankaragücü 38 48
18. Şanlıurfaspor 38 40
19. Adanaspor 38 30
20. Yeni Malatyaspor 38 -21
Takımlar O P
1. Liverpool 36 83
2. Arsenal 36 68
3. Newcastle 36 66
4. M.City 36 65
5. Chelsea 36 63
6. Aston Villa 36 63
7. N. Forest 36 62
8. Brentford 36 55
9. Brighton 36 55
10. Bournemouth 36 53
11. Fulham 36 51
12. C.Palace 36 49
13. Everton 36 42
14. Wolves 36 41
15. West Ham United 36 40
16. M. United 36 39
17. Tottenham 36 38
18. Ipswich Town 36 22
19. Leicester City 36 22
20. Southampton 36 12
Takımlar O P
1. Barcelona 35 82
2. Real Madrid 36 78
3. Atletico Madrid 35 70
4. Athletic Bilbao 35 64
5. Villarreal 36 64
6. Real Betis 35 58
7. Celta Vigo 36 52
8. Rayo Vallecano 35 47
9. Mallorca 36 47
10. Osasuna 35 45
11. Valencia 36 45
12. Real Sociedad 36 43
13. Girona 36 41
14. Sevilla 36 41
15. Getafe 35 39
16. Espanyol 35 39
17. Alaves 36 38
18. Leganes 36 35
19. Las Palmas 36 32
20. Real Valladolid 36 16

Gelişmelerden Haberdar Olun

@