Sözleşmeli üretimde yeni dönem başlıyor

Sözleşmeli üretimde taraflar arasında yaşanan anlaşmazlıklarda önce arabulucu devreye girecek sorun çözülmezse mahkeme süreci başlayacak.

Ekonomi 22.09.2023, 15:44 22.09.2023, 15:49
Sözleşmeli üretimde yeni dönem başlıyor

Tarım Yasası’nın 13. maddesinde yapılan değişiklik kapsamında Tarım ve Orman Bakanlığı’nın hazırladığı “Sözleşmeli Üretimin Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik “ 15 Eylül 2023 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Ekonomim'den Ali Ekber Yıldırım'ın köşesinde aktardığına göre, sözleşmeli üretimin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılması amacıyla yürürlüğe konulan yönetmelik, tarımsal üretim sözleşmelerinde yer alan tarafların haklarının korunması ve sorumluluklarının belirlenmesi için sözleşmenin taraflarında aranacak vasıflar, sözleşmeye konu ürünün teslim ve tesellüm koşulları, fiyat ve miktardaki değişim oranları, ayni ve nakdi avansın sınırları ve kapsamı ile tarımsal üretim sözleşmesine ilişkin diğer hükümleri kapsıyor.

İHTİYAÇ HALİNDE BAKANLIK SÖZLEŞMELİ ÜRETİM YAPTIRACAK

Sözleşmeli Üretim Yönetmeliği’nin 5. maddesine göre Tarım ve Orman Bakanlığı ihtiyaç halinde sözleşmeli üretim yaptırabilecek. Maddede şöyle deniliyor: “ Sözleşmeli üretimde irade serbestisi esastır. Ancak salgın hastalıklar, tarım ürünleri ticaretinde yaşanan gelişmeler karşısında arz güvenliğinin sağlanması, tarımsal üretimin iç veya dış talebe uygun olarak ayarlanması veya bitki ve hayvan sağlığının korunması amacıyla, ihtiyaç halinde Bakanlıkça belirlenen ürün veya ürün grupları sözleşmeli olarak üretilir.”

TARIMSAL ÜRETİM SÖZLEŞMESİ NASIL DÜZENLENECEK?

Sözleşmeli Üretim Yönetmeliği’nin 8. maddesinde tarımsal üretim sözleşmesinin nasıl düzenleneceğine yer veriliyor. Buna göre, tarımsal üretim sözleşmesi en az 12 punto büyüklüğünde, anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir şekilde 3 nüsha olarak düzenlenecek. Sözleşmenin güvenli elektronik imza veya el yazısıyla imzalanmış olması zorunlu olacak.

Sözleşmelerin; bitkisel üretimde; tek yıllık bitkilerde ekim veya dikimden önce, çok yıllık bitkilerde ürünün kendine özgü üretim sezonu başlangıcından önce imzalanacak.

Hayvansal üretimde; çiğ sütte ürünün tesliminden önce, besicilik, kanatlı yetiştiriciliği ve arı ürünleri üretiminde üretim dönemi başlangıcından önce imzalanacak.

Su ürünleri yetiştiriciliğinde kullanılacak yumurta, yavru ya da büyütme amacıyla kullanılan canlı materyallerin sözleşmede istenilen ağırlığa ulaşmasından en az 3 ay önce, imzalanması esastır. Bakanlık, ürün veya ürün grupları özelinde sözleşme imza dönemlerini ayrıca yayımlayabilir.

ÖZEL HÜKÜMLERE YER VERİLEBİLİR

Sözleşmelerde; taraflara, ürüne, üretim yerine, üretim miktarına, üretim yöntem ve koşullarına, ürünün teslimine, fiyatına, fiyat belirleme ve güncelleme usullerine, ayni ve nakdi avansa, mücbir sebeplerin tespiti ve uygulanmasına ilişkin bilgiler ile taraflarca belirlenecek özel hükümlere yer verilir.

Üretici, alıcı tarafından talep edilmesi halinde, bir önceki üretim döneminde hangi ürünü ürettiği ile ekim nöbetine ve su kısıtına göre müteakip yıllarda aynı üretim yerinde hangi ürünleri üretmesi gerektiğine ilişkin belgeyi il/ilçe müdürlüğünden temin ederek sözleşme imzalanmadan önce alıcıya teslim eder.

SÖZLEŞMELİ HAYVANCILIK İÇİN ÖZEL HÜKÜMLER

Sözleşmeli Üretim Yönetmeliği’ne göre, kuruluşuna Tarım ve Orman Bakanlığı’nca izin verilen, merkez birliği düzeyinde örgütlenmesini tamamlamış ve merkez birliğine üye olan, hayvancılık faaliyeti yürüten tarımsal amaçlı örgütler, yetki aldığı üreticisi adına sözleşmeli hayvansal üretime ilişkin iş ve işlemleri yürütebilir.

Sözleşmeli besicilikte; sözleşme konusu kasaplık hayvan veya koyun/keçi ile sığır karkasını kapsar, sözleşme süresi 4 aydan az,  2 yıldan fazla olamaz.

Sözleşmeli kanatlı hayvancılık ve arı ürünleri üretiminde; sözleşme süresi taraflarca belirlenecek.

Sözleşmeli usulde çiğ süt alım satımında; sözleşme süresi 6 aydan az, bir yıldan fazla olamaz.

Et ve Süt Kurumu’nun ( ESK) taraf olduğu sözleşmelerde sözleşme süresi ESK tarafından belirlenecek.

Sözleşmeli su ürünleri yetiştiriciliğinde üretici, Bakanlıktan onaylı su ürünleri yetiştiricilik belgesine sahip olmak zorunda. Sözleşmeye konu ürün, yetiştiricilik belgesine sahip olunan üretim tesisinde yetiştirilmek zorundadır. Üretici, bakanlıktan onaylı yetiştiricilik belgesinde yer alan türlerde ve toplam proje kapasitesi kadar sözleşmeli üretim gerçekleştirebilir.

SÖZLEŞMEDEN CAYMA VE SÖZLEŞMENİN FESHİ

Yönetmeliğe göre, herhangi bir sebep belirtmeksizin, taraflar sözleşmeyi karşılıklı uzlaşı ile feshedebilirler. Feshedilen sözleşmeler taraflarca 15 iş günü içerisinde tarım ve orman il/ilçe müdürlüğüne bildirilecek.

Tarımsal üretim sözleşmelerinde belirtilen mücbir sebepler haricinde sözleşme kapsamında üretilen ürünün alımından veya satımından vazgeçen üretici ya da alıcılar için sözleşmede ceza koşulu belirlenecek. Ceza koşulu, alımından ya da satımından kaçınılan ürün miktarının sözleşmedeki bedelinin yüzde 20’sinden az ve yüzde 50’sinden fazla olamaz. Et ve Süt Kurumu’nun taraf olduğu sözleşmelerde üretici için ceza koşulu bu fıkrada yer alan alt sınırdan daha az olarak belirlenebilir veya ceza koşuluna yer verilmeyebilir.

ARABULUCU DEVREYE GİRECEK

Yönetmeliğin 13. maddesine göre: “Tarımsal üretim sözleşmesinden doğan davalarda arabulucuya başvurulmuş olması dava şartıdır. Tarımsal üretim sözleşmesinden doğan hukuk uyuşmazlıklarının arabuluculuk yoluyla çözümlenmesine ilişkin dava şartı olarak arabuluculuk süreci 1/9/2023 tarihli ve 32296 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Tarımsal Üretim Sözleşmesinden Doğan Hukuk Uyuşmazlıklarına İlişkin Arabuluculuk Yönetmeliği hükümlerine göre yürütülür” deniliyor.

Kaynak: Ekonomim

Yorumlar (0)
Namaz Vakti 09 Aralık 2023
İmsak 06:38
Güneş 08:10
Öğle 13:01
İkindi 15:22
Akşam 17:43
Yatsı 19:09
Puan Durumu
Takımlar O P
1. Galatasaray 15 40
2. Fenerbahçe 14 37
3. Beşiktaş 14 26
4. Kayserispor 14 26
5. A.Demirspor 15 23
6. Trabzonspor 14 23
7. Kasımpasa 14 21
8. Rizespor 14 21
9. Antalyaspor 14 20
10. Hatayspor 14 18
11. Karagümrük 14 17
12. Ankaragücü 14 17
13. Sivasspor 14 15
14. Gaziantep FK 14 15
15. Konyaspor 14 14
16. Pendikspor 14 13
17. Başakşehir 14 12
18. Samsunspor 14 11
19. Alanyaspor 14 11
20. İstanbulspor 14 8
Takımlar O P
1. Eyüpspor 14 36
2. Kocaelispor 14 29
3. Bandırmaspor 14 26
4. Göztepe 14 26
5. Bodrumspor 14 24
6. Gençlerbirliği 14 24
7. Sakaryaspor 14 23
8. Ahlatçı Çorum FK 14 20
9. Keçiörengücü 14 19
10. Erzurumspor 14 18
11. Manisa FK 14 17
12. Boluspor 14 16
13. Ümraniye 14 15
14. Adanaspor 14 15
15. Şanlıurfaspor 14 14
16. Pendikspor 0 0
17. Tuzlaspor 14 12
18. Giresunspor 14 9
19. Altay 14 5
Takımlar O P
1. Arsenal 15 36
2. Liverpool 15 34
3. Aston Villa 15 32
4. M.City 15 30
5. Tottenham 15 27
6. M. United 15 27
7. Newcastle 15 26
8. Brighton 15 25
9. West Ham United 15 24
10. Chelsea 15 19
11. Brentford 15 19
12. Fulham 15 18
13. Wolves 15 18
14. Crystal Palace 15 16
15. Bournemouth 15 16
16. Nottingham Forest 15 13
17. Everton 15 10
18. Luton Town 15 9
19. Burnley 15 7
20. Sheffield United 15 5
Takımlar O P
1. Real Madrid 15 38
2. Girona 15 38
3. Barcelona 15 34
4. Atletico Madrid 14 31
5. Athletic Bilbao 15 28
6. Real Sociedad 15 26
7. Real Betis 15 25
8. Las Palmas 15 21
9. Valencia 16 20
10. Getafe 16 20
11. Rayo Vallecano 15 19
12. Villarreal 15 16
13. Deportivo Alaves 15 16
14. Osasuna 15 15
15. Sevilla 14 13
16. Cadiz 15 12
17. Mallorca 15 11
18. Celta Vigo 15 9
19. Granada 15 7
20. Almeria 15 4

Gelişmelerden Haberdar Olun

@