EKÜDER toplantısında zincir marketler ve ruhsatsız fırınlar tartışıldı

Katılımın yoğun olduğu ve yaklaşık 2 saat süren toplantıda zincir marketler ve ruhsatsız fırınlar konusu tartışıldı.

HABER: OĞUZHAN KAPLAN

Ekmek fiyat tarifesi geçtiğimiz günlerde onaylanan İstanbul'da, Avrupa yakası fırın temsilcileri EKÜDER'in düzenlediği toplantıya katıldı. Dernek Başkanı Ahmet Zeki Sarıhan'ın yönetiminde yapılan toplantıya katılım ise yoğun oldu. Zincir marketlerin sektöre verdiği zarar, un fiyatları ve ruhsatsız fırınlar toplantının gündem konusunu oluşturdu.

Yaklaşık 2 saat süren toplantının ardından Ekmeğin Sesi'ne konuşan İstanbul Ekmek Üreticileri Derneği Başkanı Ahmet Zeki Sarıhan, sektörün sorunlarıyla ilgili Avrupa yakasında hizmet veren fırın temsilcileriyle bir istişare toplantısı yaptıklarını söyledi. Sorunların en başında olan zincir marketlerin sahada yaptıkları uygulamalar olduğuna belirten Sarıhan, "Sektörün bugün karşı karşıya kaldığı zorlukların temelinde zincir marketler vardır. Ben onlara sömürü ve zulüm düzeni diyorum. Bu soruna çözüm bulunmadığı sürece bu sektörün sorunları çözülmez ve istenilen seviyeye hiçbir zaman gelinmez. Burada tek mesele zincir marketlerin çok garip bir sömürü düzeni var. Bunu anlatsak, emin olun kamuoyu küçük dilini yutar. Öyle bir çark ve düzen kurmuşlar ki, pazarın büyük bölümünü ele geçirmişler. Ekmek üreticilerine hareket alanı bırakmamışlar. Bugünkü toplantıda zincir marketlerle çalışan arkadaşlarımız vardı. Zincir marketlerin tahammül edilmez, gayri ahlaki, tam bir sömürü olan taleplerine hayır deme şansları yok. Hayır derse fırınını kapatacak.

"ÜLKEMİZİN ÖNEMLİ BİR KESİMİ ZİNCİR MARKETLERİN SÖMÜRÜ VE ZULMÜ ALTINDA EZİLİYOR"

EKÜDER BAŞKANI AHMET ZEKİ SARIHAN: "Yani, uzun lafın kısası bir söz vardır, 'Bir koyundan bir post çıkar' diye, zincir marketler bir koyundan 1 değil, 50 post çıkarmaya çalışıyorlar. Zincir marketlere bugün ekmek verip de para kazanmayı düşünen büyük bir hayal içerisindedir. Böyle bir şey olmayacak çünkü..."

Bizi izleyen, dinleyen gerek fırıncı olsun, gerek ilgili ve yetkili olsun, gerekse de zincir marketler olsun şunu çok net bir şekilde söylememiz lazım; bu zulüm nasıl işliyor? Bir ürün düşünün ki, yüzde 30, yüzde 40'ını kazanç olarak istiyorlar sizden. Aylık veya günlük ciro primi keseceğim diyor. Yetmiyor, diyorlar ki giriş adeti kaçsa ben ondan sana ödeme yapmam, kasadan ne çıkarsa onun ödemesini yaparım sana diyor. Bol miktarda istediğim kadar ürün alırım, kalanının tamamını iade ederim... Yetmedi, küçük-orta kırtasiye, poşet, ambalaj, eldiven, etiket, bilgisayar programı vs... hatta posta gönderilerimi dahi sana ödeteceğim diyor. Yine yetmedi... Diyor ki, fırınına ilaçlama mı yapacaksın? Benim benim anlaştığım firmadan yapacaksın. Yarısın ben alacağım kar olarak, yarısını da firmaya vereceksin. Ekmek bazı yerlerde ambalaja konuyor. Ambalajını bizden alacaksın. Benim dediğim fiyattan... 'Daha ucuz var, başka yerden alayım.' Alamazsın. Benden alacaksın. Sıra para ödemeye gelince de, diyor ki 'Sana un, su, yağ vereceğim.' Yani, uzun lafın kısası bir söz vardır, 'Bir koyundan bir post çıkar' diye, zincir marketler bir koyundan 1 değil, 50 post çıkarmaya çalışıyorlar. Zincir marketlere bugün ekmek verip de para kazanmayı düşünen büyük bir hayal içerisindedir. Böyle bir şey olmayacak çünkü... Bu sadece bize karşı değil, bütün piyasadaki küçük ve orta ölçekli işletmelere bu uygulama içerisindedir. Sayın Cumhurbaşkanımıza, hükümete, ilgili ve yetkililere sesleniyorum, ülkemizin önemli bir kesimi zincir market sömürü ve zulmü altında eziliyor, perişan oluyor" dedi.

"EKMEK FİYATLARI SERBEST BIRAKILMALI"

Toplantıya katılan ve Güngören'de hizmet veren Abdullah Kerman da, özellikle un fiyatlarına değinerek, "Bir ürün düşünün ki, bütün girdileri serbest piyasa koşullarına göre oluşuyor, ama fiyatı devlet belirliyor. Nark'a bağladılar şu anda ekmek fiyatlarını... Daha önce de vardı bu uygulama. Ama o zamanlar belediyeler, fırıncılara belli oranlarda ucuz un tahsis ediyordu. Devlet de, vergiyle, SSK'da belli bir uygulama sağlıyordu. O yüzden, biz de ekmek fiyatlarının serbest olmasını istiyoruz. Fırıncılar bilir, hasat zamanı un fiyatları düşerdi. Ancak, son 10 yıldır hasat zamanı un fiyatları yukarı doğru çıkıyor. Buğday alımlarında sektör dışı alımların olduğuna dair bir açıklama yapıldı ve piyasanın regüle edilebileceği belirtildi. Un fiyatları gerçekten çok yükseldi. Değirmencilerle konuştuğumuzda, 'TMO 1.650 TL'den buğday fiyatı açıkladı. Ama şu an kaliteli buğday 1.850 TL, hatta daha yukarısında olacağını' söylüyorlar. Burada TMO'nun piyasayı regüle etmesi lazım. Piyasaya buğday vermesi lazım ki, bu fiyatlar düşsün. Nasıl ki, un fiyatları maliyetler nedeniyle yükseliyor, o zaman da ekmek fiyatlarını serbest bırakılması lazım" dedi.

"BENİM ÜRETTİĞİM MALIN FİYATINI, İTO NASIL BELİRLİYOR?"

Yücel Ekmek'in sahibi Muhammet Yücel ise, İstanbul'un onaylanan ekmek fiyat tarifesinin beklenilen tarife olmadığına değindi. Genel olarak gelen zamlara karşılık açıklanan zammın çok düşük verilmesini eleştiren Yücel, "İstanbul Ticaret Odası'na sormak lazım, orada buna karar veren kişiler ürettikleri, ticaretini yaptıkları mallara, yine onlardan nark olarak mı çıkarıyorlar fiyatlarını... Benim ürettiğim malın fiyatını Ticaret Odası nasıl çıkarıyor? Adil bir fiyat mı yaptı? Onu sormak lazım" diye konuştu. Un fiyatının adeta uçuşa geçtiğini kaydeden Muhammet Yücel, fiyatlara sektör olarak yetişemediklerini belirtti. Son 2-3 ayda 10-12 TL gibi una zam geldiğine dikkat çeken Yücel, şöyle devam etti, "Herkesin bu konuda bir bahanesi var; dolar'dan tutun, buğdaya varıncaya kadar... Ama uncunun bahanesi yok!.. Fırıncı haksız rekabetle, ruhsatsız fırınlar, kombineler, Halk Ekmek ile büyük sıkıntısı var.

"1 YIL İÇERİSİNDE 70-80 TL'YE ALDIĞIM UN, BUGÜN 140-150 TL CİVARINA YÜKSELDİ"

Yine, Avrupa yakasında hizmet veren Kayıkçıoğlu Unlu Mamuller Gıda'nın sahibi Mehmet Kayıkçı da, ekmek fiyatlarıyla ilgili bugün de toplantıda gündeme getirildiğinin altını çizdi. Ekmek üretiminde kullanılan ham maddeye büyük zamlar geldiğini söyleyen Kayıkçı, "1 ay önce aldığımız un, bugün TL bazında 10 TL daha fazla. Yine maya fiyatları da böyle... Devletimiz buna bir an önce el atması lazım. Kamuoyunda sürekli ekmek fiyatları konuşuluyor. Ama hiç un fiyatları konuşulmuyor. 1 yıl içerisinde 70-80 TL'ye aldığımız un, bugün 140 - 150 TL civarına çıkmış durumda. Ekmek fiyatları aynı..." dedi. Un fiyatlarının yükselmesine de değinen Kayıkçı, "Türkiye'de tarım yok denecek kadar az. Bu doğrultuda buğdayla birlikte un fiyatları da zamlanıyor" diye yorumladı.