Ekmekte sessiz kriz: Düşen rekolte, artan maliyet, tükenen nefes...
2025 yılı Türkiye buğday üretimi için iyi başlamadı. Ulusal Hububat Konseyi’ne göre rekolte bu yıl yaklaşık 18,6 milyon ton seviyesinde kalacak. Bu rakam, geçen yıla kıyasla %6’lık bir düşüş anlamına geliyor. Verim kaybının başlıca nedeni, iklim değişikliğiyle bozulan yağış düzeni.

Tarım ekonomistleri, rekoltedeki bu düşüşün un sanayisine doğrudan yansıyarak hem iç piyasada fiyatları artıracağını hem de ithalat baskısı oluşturacağını belirtiyor. Bu da fırıncılar için ciddi bir maliyet tehdidi anlamına geliyor.
Fırıncı: “Artık maliyetleri taşıyamıyoruz”
Fırıncılar, buğdayın yanı sıra enerji ve işçilik gibi girdilerde yaşanan artışların artık taşıyamayacakları boyutlara ulaştığını dile getiriyor. 2024’te 500 TL olan un çuvalı, bu yıl 1000 TL’yi geçti. Nisan ayında BOTAŞ’ın fırınlar için doğalgaz tarifesine yaptığı %21’lik zam, maliyetleri daha da yukarı çekti.
Bir fırıncı şöyle diyor:
“Un, maya, doğalgaz, elektrik… Hepsi aldı başını gitti. Biz artık ne kar edebiliyoruz ne yatırım yapabiliyoruz. Ayakta kalmaya çalışıyoruz.”
Zamlar dalga dalga yayıldı
2025’in ilk altı ayında Türkiye’nin dört bir yanında ekmek fiyatları ciddi oranda arttı:
-
İstanbul’da, 200 gram ekmek Ocak ayında 12,5 TL oldu.
-
Yozgat’ta, 210 gram ekmek Nisan ayında 12,5 TL'ye çıktı.
-
Hakkâri’de, Haziran ortasında 250 gram ekmek 12 TL'ye yükseldi.
-
Rize’de, 240 gram ekmek Ocak’ta 15 TL’yi gördü.
-
Gaziantep’te, yeni fiyatın 12–15 TL arasında olacağı konuşuluyor.
Fırıncılar ise zam kararlarının “keyfi” değil, zorunlu olduğunu vurguluyor. Artan maliyetler karşısında fiyat güncellenmediği sürece işletmelerin kapanma riskiyle karşı karşıya olduğu belirtiliyor.
Zincir market rekabeti: Ucuz ama sürdürülemez
Özellikle zincir marketlerde 6–7 TL bandına düşen fiyatlar, rekabeti kızıştırdı. Ancak bu ucuz fiyatlar, genellikle daha düşük gramajla sunuluyor ve bazı durumlarda kaliteyi düşürüyor. Fırıncılar, zincirlerin bu “kampanya tipi” satışlarıyla yerel fırınları piyasadan silmeye çalıştığını savunuyor.
Bu uygulamalar, tüketiciye kısa vadede avantaj sağlasa da, uzun vadede kalite düşüşü, çeşit kaybı ve fiyat tekelleşmesi gibi ciddi sonuçlar doğurabilir.
Tüketici kazanıyor mu, kaybediyor mu?
Dar gelirli vatandaşlar için ucuz ekmek elbette önemli. Ancak bu ucuzluk, gramajın azalması ve içeriğin değişmesiyle birlikte gizli enflasyon anlamına da gelebiliyor. Aynı paraya daha az ürün alınması, tüketicinin aslında daha pahalıya alışveriş yapmasına neden olabiliyor.
Rize’deki emekliler zamlardan şikâyet ederken, Alanya’daki vatandaşlar zincir marketlerdeki indirimleri tercih ediyor. Ancak ortak kaygı şu:
“Fırınlar kapanırsa bir daha açılmaz. O zaman ne kalite kalır ne seçenek.”
Yapısal çözüm şart
Sektör temsilcileri, sadece zamlarla sorunun çözülemeyeceği konusunda hemfikir. Talepleri ise net:
-
Fırınlara yönelik enerji desteği sağlanması,
-
Buğday üreticisine prim ve sulama teşviki verilmesi,
-
Zincir marketlerdeki ekmek üretiminin denetim altına alınması,
-
Tüketici için sosyal destekli ekmek modellerinin yaygınlaştırılması.
Aksi halde hem fırıncı, hem çiftçi, hem de tüketici bu krizden kayıpla çıkacak.
Fırında sadece ekmek değil, direniş de pişiyor
2025 yılı, Türkiye’nin ekmekle olan ilişkisinde kırılma yılı olabilir. Düşen rekolte, artan maliyet, zamlar ve rekabet baskısı, sadece fırıncıları değil, sofradaki herkesin ekonomisini doğrudan etkiliyor. Önümüzdeki aylarda yeni zamlar kapıda. Ancak çözüm yalnızca fiyat artışı değil; tarımda, enerjide, üretimde yapısal düzenleme.
Ekmek, sadece karın doyurmaz; toplumun nabzını da tutar. Bugün fırın kapısında kuyruk varsa, sorun sadece unun fiyatında değildir. Bu kuyruk, aynı zamanda bir toplumsal alarmdır.
İmsak | 06:49 | ||
Güneş | 08:21 | ||
Öğle | 13:10 | ||
İkindi | 15:29 | ||
Akşam | 17:49 | ||
Yatsı | 19:16 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Alanyaspor | 0 | 0 |
2. Antalyaspor | 0 | 0 |
3. Beşiktaş | 0 | 0 |
4. Eyüpspor | 0 | 0 |
5. Karagümrük | 0 | 0 |
6. Fenerbahçe | 0 | 0 |
7. Galatasaray | 0 | 0 |
8. Gaziantep FK | 0 | 0 |
9. Gençlerbirliği | 0 | 0 |
10. Göztepe | 0 | 0 |
11. Başakşehir | 0 | 0 |
12. Kasımpaşa | 0 | 0 |
13. Kayserispor | 0 | 0 |
14. Kocaelispor | 0 | 0 |
15. Konyaspor | 0 | 0 |
16. Rizespor | 0 | 0 |
17. Samsunspor | 0 | 0 |
18. Trabzonspor | 0 | 0 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Bournemouth | 0 | 0 |
2. Arsenal | 0 | 0 |
3. Aston Villa | 0 | 0 |
4. Brentford | 0 | 0 |
5. Brighton | 0 | 0 |
6. Burnley | 0 | 0 |
7. Chelsea | 0 | 0 |
8. C.Palace | 0 | 0 |
9. Everton | 0 | 0 |
10. Fulham | 0 | 0 |
11. Leeds United | 0 | 0 |
12. Liverpool | 0 | 0 |
13. M.City | 0 | 0 |
14. M. United | 0 | 0 |
15. Newcastle | 0 | 0 |
16. N. Forest | 0 | 0 |
17. Sunderland | 0 | 0 |
18. Tottenham | 0 | 0 |
19. West Ham United | 0 | 0 |
20. Wolves | 0 | 0 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Augsburg | 0 | 0 |
2. Leverkusen | 0 | 0 |
3. Bayern Munih | 0 | 0 |
4. B. Dortmund | 0 | 0 |
5. Mönchengladbach | 0 | 0 |
6. E. Frankfurt | 0 | 0 |
7. FC Heidenheim | 0 | 0 |
8. FC Köln | 0 | 0 |
9. Freiburg | 0 | 0 |
10. Hamburger SV | 0 | 0 |
11. Hoffenheim | 0 | 0 |
12. Mainz 05 | 0 | 0 |
13. RB Leipzig | 0 | 0 |
14. St. Pauli | 0 | 0 |
15. Union Berlin | 0 | 0 |
16. VfB Stuttgart | 0 | 0 |
17. Werder Bremen | 0 | 0 |
18. Wolfsburg | 0 | 0 |
Takımlar | O | P |
---|---|---|
1. Barcelona | 38 | 88 |
2. Real Madrid | 38 | 84 |
3. Atletico Madrid | 38 | 76 |
4. Athletic Bilbao | 38 | 70 |
5. Villarreal | 38 | 70 |
6. Real Betis | 38 | 60 |
7. Celta Vigo | 38 | 55 |
8. Rayo Vallecano | 38 | 52 |
9. Osasuna | 38 | 52 |
10. Mallorca | 38 | 48 |
11. Real Sociedad | 38 | 46 |
12. Valencia | 38 | 46 |
13. Getafe | 38 | 42 |
14. Espanyol | 38 | 42 |
15. Alaves | 38 | 42 |
16. Girona | 38 | 41 |
17. Sevilla | 38 | 41 |
18. Leganes | 38 | 40 |
19. Las Palmas | 38 | 32 |
20. Real Valladolid | 38 | 16 |